Normowa klasyfikacja podkładów podłogowych

PN-EN 13813 - Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania -- Materiały -- Właściwości i wymagania.

Norma określa wymagania dotyczące materiałów na podkłady podłogowe przeznaczone do stosowania w obiektach budowlanych. Ujednolica sposób oznaczania poszczególnych parametrów podkładów podłogowych, które badane są według ujednoliconych metod badawczych. Dzięki temu wykonawca, na podstawie oznaczeń normowych, ma możliwość porównywania parametrów wyrobów różnych producentów.

W pierwszej kolejności norma dzieli podkłady na typy według kryterium zastosowanego spoiwa i nadaje im odpowiednie oznaczenia:

• CT – podkłady cementowe – spoiwem jest cement. Najpopularniejszy typ podkładów podłogowych. Występują zarówno w postaci rozlewnej (podkłady samopoziomujące) jak i w postaci gęstoplastycznej. Mogą być stosowane we wszystkich rodzajach pomieszczeń.
• CA – podkłady anhydrytowe – na bazie siarczanu wapnia, czyli inaczej gipsu. Stosowane głównie do wykonywania podkładów grzewczych. Występują w postaci rozlewnej. Podkłady tego typu nie są zalecane do pomieszczeń mokrych.
• MA – podkłady magnezjowe – na bazie cementu Sorela (mieszanina stężonego roztworu chlorku magnezu MgCl2 i tlenku magnezu MgO, z której powstają tlenochlorki o zmiennym składzie, co daje efekt tężenia). Charakteryzują się szybkim procesem wiązania (kilka godzin), dużą wytrzymałością na ściskanie i ścieranie oraz wysoką odpornością na wpływ czynników chemicznych (działanie alkaliów i rozpuszczalników). Są to podkłady niepylące o estetycznym wyglądzie, których trwałe kolory (mogą być barwione) nie ulegają wyblaknięciu czy starciu podczas użytkowania. Mogą być stosowane w obiektach użyteczności publicznej (biurach, szkołach), na halach magazynowych i produkcyjnych. Mogą być mieszane z trocinami i wiórami drzewnymi. Podkład zawierający trociny lub wióry z drewna to inaczej skałodrzew lub ksylolit. Podobnie jak podkłady anhydrytowe są wrażliwe na wilgoć i wodę. Obecnie już rzadko stosowane.
• AS – podkłady asfaltowe – na bazie masy asfaltowej. Asfalt kojarzony jest zazwyczaj z drogami, ale podkłady tego typu występują również w budynkach. Mają zastosowanie m.in. w budynkach przemysłowych, użyteczności publicznej, halach targowych i wystawowych, spichlerzach, chłodniach, pralniach, papierniach itp. Charakteryzują się wodoszczelnością, dużą odpornością na ścieranie, izolacyjnością elektryczną, izolacyjnością na dźwięki uderzeniowe. Są wykonywane bez użycia wody. Już w kilka godzin po ostygnięciu ułożonej masy mogą być użytkowane. Dzięki wodoszczelności stosuje się je w pomieszczeniach, w których ze względu na warunki użytkowania istnieje możliwość zawilgocenia konstrukcji budynku. Obecnie coraz rzadziej stosowane.
• SR – podkłady żywiczne – na bazie żywic utwardzanych chemicznie. Są odporne na substancje chemiczne (w tym większość kwasów organicznych), oddziaływanie wody (tworzą wodoszczelną powłokę) i intensywną eksploatację (wysokie parametry wytrzymałościowe). Dają bardzo szeroki wachlarz możliwości jeśli chodzi o aranżacje posadzki, między innymi umożliwiają tworzenie efektów 3D na podłodze. Zyskują dzięki temu coraz większą popularność.

Podstawą dalszej klasyfikacji podkładów są ich parametry wytrzymałościowe. W normie przewidziano klasy wytrzymałości:

• na ściskanie – oznaczana literą „C” po której występuje liczba określająca tą wytrzymałość w N/mm2 (im większa liczba tym wyższa klasa wytrzymałości). Klasa ta mówi nam o tym, jak dużym ciężarem możemy obciążyć nasz podkład, nie powodując jego uszkodzenia poprzez zgniecenie (podkład wykonany na sztywnym podłożu). Od tej wytrzymałości pośrednio zależą również inne parametry, które są istotne dla glazurnika, jak chociażby wytrzymałość na ścinanie. Pod okładziny ceramiczne wymagana jest klasa wytrzymałości na ściskanie C8, a zalecana C12.
• na zginanie - oznaczana literą „F” po której występuje liczba określająca tą wytrzymałość w N/mm2 (im większa liczba tym wyższa klasa wytrzymałości). Klasa ta mówi o tym jak dużą siłę możemy przyłożyć do podkładu, która nie spowoduje jego uszkodzenia na skutek nadmiernego ugięcia (podkład pływający na warstwie styropiany, wełny, itp. materiałów ściśliwych). Z wytrzymałością tą powiązana jest wytrzymałość na rozciąganie. W przypadku podkładów wykonywanych w układzie pływającym, na warstwie ściśliwej (styropian, wełna, itp.) nie powinno stosować się materiałów o klasie wytrzymałości na zginanie mniejszej niż F4. Wytrzymałość na zginanie rośnie wraz z grubością podkładu, przy zachowaniu tej samej klasy wytrzymałości na zginanie.
• odporność na ścieranie (dla podkładów cementowych i epoksydowych) / twardość powierzchni (dla podkładów magnezjowych i asfaltowych). Nie bada się odporności na ścieranie/twardości powierzchni dla podkładów anhydrytowych. Dla produktów cementowych i epoksydowych cechę tę można deklarować na podstawie badań wykonanych jedną z trzech metod: na tarczy Böhmego (oznaczenie „A”), metodą BCA (oznaczenie „AR”) lub w postaci wytrzymałości na nacisk koła (oznaczenie „RWA”). Dla podkładów cementowych odporność na ścieranie najczęściej bada się metodą Böhmego, która polega na ścieraniu podkładu przy pomocy tarczy o powierzchni 50cm2 i podaje się ją w cm3/50cm2 np. A12 (im większa liczba tym niższa klasa odporności na ścieranie). O ile klasy wytrzymałości na ściskanie i zginanie podawane są zawsze, o tyle klasa odporności na ścieranie nie musi być podawana. Materiały, dla których nie ma określonej klasy odporności na ścieranie nie mogą stanowić ostatecznej warstwy wykończeniowej (posadzki) i muszą być przykryte innym materiałem odpornym na ścieranie (np. okładzina ceramiczna). Twardość powierzchni dla podkładów magnezjowych jest oznaczana symbolem „SH”), a dla asfaltowych, w zależności od metody badania, symbolami „IP” lub „ICH”.

ATLAS - Klasyfikacja podkładów podłogowych wg. PN-EN 13813:2003

W normie podano jeszcze wymagania i metody badań dotyczące także innych właściwości takich jak wytrzymałość na nacisk koła, skurcz i pęcznienie, moduł sprężystości, przyczepność, odporność na uderzenia, reakcja na ogień, właściwości akustyczne, opór cieplny i odporność chemiczna jednak nie są one powszechnie stosowane w budownictwie ogólnym i nie są one wyróżniane lub nawet podawane na opakowaniach produktów, a można je znaleźć w ich dokumentacji technicznej.

Na koniec chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na bardzo istotną rzecz. Norma odnosi się wyłącznie do mieszanek przygotowanych fabrycznie i określa wyłącznie wymagania dotyczące materiałów na podkłady podłogowe przeznaczone do stosowania wewnątrz obiektów budowlanych. Jeśli zatem podkład ma być układany na zewnątrz, powinien spełniać dodatkowe wymagania (np. trwałości i odporności na zamarzanie) określane w Krajowej Ocenie Technicznej (Aprobacie Technicznej) lub Europejskiej Ocenie Technicznej.